Sąd (zm. 1334), kasztelan sandomierski. Najprawdopodobniej należał do rodu Bibersteinów, na co wskazuje róg jeleni z trzema porożami na tarczy w polu jego zachowanej pieczęci z r. 1334 (L. Białkowski). Mniej przekonywająca natomiast jest hipoteza (K. Górski) o związkach S-a z Odrowążami, oparta jedynie na podstawie imienia, charakterystycznego dla tego rodu.
Przyjmując przynależność S-a do rodu Bibersteinów, można go identyfikować z rycerzem Sądem, wymienionym w dokumencie bpa krakowskiego Jana Grotowica (Grota) z r. 1330 jako właściciel dóbr: Mikołajów, Stropieszyn i Zagajów, oddający dziesięcinę swoich folwarków kościołowi paraf. w Kazimierzy Małej w pow. wiślickim; w XV w. dziedziczyli jego wsie i Kazimierzę Małą Bibersteinowie. S. jest zapewne tożsamy ze stolnikiem sandomierskim Sądem, który brał udział w stłumieniu buntu wójta krakowskiego Alberta; był on przy Władysławie Łokietku w obozie wojskowym pod Dobczycami w r. 1311. Na tożsamość wskazują, oprócz imienia, późniejsze bliskie kontakty S-a z Łokietkiem. Po raz drugi z urzędem stolnika sandomierskiego wymienia go falsyfikat datowany na 13 I 1317; inni świadkowie noszą tytuły aktualne dla r. 1320. To poniekąd osłabia zaproponowaną identyfikację.
S. objął stolnikostwo krakowskie przed 29 IX 1317 (pierwsze wystąpienie); odtąd często występował w otoczeniu Władysława Łokietka, wymieniany w jego dokumentach jako świadek wśród najwyższych dostojników. W r. 1319 S. był przy księciu w Trzebini, świadkując na wyroku przysądzającym klasztorowi tynieckiemu klucz goleski z zamkiem. Zapewne w trakcie przesunięć na urzędach w tygodniu poprzedzającym koronację Władysława Łokietka (13–20 I 1320) objął S. kasztelanię lubelską; z nowym tytułem jest poświadczony 2 XI 1320. Przed 21 V 1327 otrzymał urząd sędziego sandomierskiego. Odtąd był jeszcze bardziej związany z królem, często przebywał w Krakowie. Brał udział w ogólnopolskim wiecu chęcińskim, zwołanym w początku czerwca 1330 zapewne w związku z przygotowaniami do odzyskania zagarniętej przez Krzyżaków ziemi dobrzyńskiej. Na wiecu tym rozpatrywano również spór o dziesięciny z nowizn, toczący się od kilku lat między królem jako patronem kościołów parafialnych a bpem krakowskim Janem Grotowicem. S. był jednym z sześciu pełnomocników królewskich, którzy porozumiewali się z arcybpem gnieźnieńskim Janisławem w celu rozstrzygnięcia tego konfliktu. Już po wiecu, 14 VI, arcybp Janisław wystawił dokument w tej sprawie. Na wiecu dzielnicowym w Wiślicy 24 V 1332 wraz z kaszt. krakowskim Spicymirem i woj. krakowskim Mikołajem pośredniczył S. w zawarciu ugody między Krakowem a Sandomierzem (kupcy sandomierscy uzyskali zgodę na omijanie Krakowa w drodze na Węgry). Nie da się stwierdzić, czy S. awansował na kaszt. sandomierską jeszcze za życia Łokietka (następca S-a na sęstwie jest poświadczony 30 VI 1333, a poprzednik na kaszt. sandomierskiej Piotr Mokrski zmarł między 29 V 1332 a 11 VI 1333), czy też uzyskał nominację od Kazimierza Wielkiego. Jako kasztelan sandomierski był S. jednym z siedmiu imiennie wymienionych gwarantów, którzy 15 V 1334 przywiesili swoje pieczęcie do aktu o przedłużeniu rozejmu między Kazimierzem Wielkim a Krzyżakami. Tegoż dnia dostojnicy ci potwierdzili zgodę króla na arbitraż Karola Roberta i Jana Luksemburczyka w sporze polsko-krzyżackim. Po tej dacie nie ma w źródłach wzmianki o S-ie. Zmarł w r. 1334, po 15 V a przed 9 X 1334, kiedy to Andrzej z Tęczyna objął łowczostwo krakowskie po Piotrze Nosalu, następcy S-a na kasztelanii sandomierskiej, na której jest poświadczony 12 X 1334.
O rodzinie S-a brak danych.
Urzędnicy, IV/1; – Białkowski L., Ród Bibersteinów a ród Momotów godła Jeleniego Rogu w wiekach XIV–XVI, L. 1948 s. 7–9; Długopolski E., Władysław Łokietek na tle swoich czasów, Wr. 1951; Górski K., Ród Odrowążów w wiekach średnich, „Roczn. Pol. Tow. Herald.” T. 8: 1928 s. 37–8, 101; Piekosiński F., Pieczęcie polskie wieków średnich, Kr. 1899 s. 216; tenże, Rycerstwo, III 264–6; – Akta grodz. i ziem., VII; Arch. Sanguszków, II; Cod. Pol., III; Kod. katedry krak., I; Kod. Mpol., I–II; Kod. mogilski; Kod. Wpol., II; Lites, I 444–5; Zbiór dok. mpol., I nr 19, 20, IV nr 909; Zbiór dok. katedry i diec. krak., I 37.
Franciszek Sikora